Dziecko nadpobudliwe ma za mało zdolności do wewnętrznej kontroli. Mózg dzieci z ADHD jest bombardowany różnymi informacjami, których nie umie odfiltrować czyli wybrać najważniejsze w danej sytuacji. Dlatego dzieci te szybko się rozpraszają, wszystko jest dla nich ciekawe, Słyszą zarówno głos Pani w klasie jak i rozmowy innych dzieci, głos ptaków, hałas przejeżdżających samochodów, szelest firan w otwartym oknie. Jego mózg jest bombardowany przez wszystkie bodźce naraz, a ono nie umie stwierdzić, które są najważniejsze? I z tym dziecko z ADHD ma właśnie problemy. Nie potrafi z wszystkich dochodzących bodźców wybrać najważniejszego! Nie powinno nas zatem dziwić, a tym bardziej złościć, że dziecko z ADHD nie reaguje za pierwszym razem na nasze polecenie! Czasem trzeba do tych dzieci zwracać się kilkakrotnie. Nie wolno je karać za objawy choroby !
Wskazania dla nauczycieli do pracy z uczniem z nadpobudliwością psychoruchową w szkole ogólnodostępnej
1. Pomoc dziecku w adaptacji w nowym środowisku oraz jego integracji w klasie. Dziecko z ADHD szczególnie potrzebuje usystematyzowanego i zorganizowanego planu dnia.
2. Ustalenie i funkcjonowanie hierarchii w szkole – częste przypominanie o tym uczniom.
3. Zebranie jak najwięcej danych o uczniu od:
4. - rodziców ( nauczyciele i wychowawcy ),
5. - w oparciu o opinię na temat dziecka z poradni psychologiczno-pedagogicznej
6. - samego dziecka ( rozmowy indywidualne lub w grupie, ankiety i inne).
7. Okazywanie uczniom szacunku, akceptacji i cierpliwości .
8. Istotne jest zaakceptowanie przez nauczyciela ograniczeń takiego ucznia, nie karanie go za objawy choroby, nie wyśmiewanie.
9. Indywidualizacja pracy ( dostosowane metod i form pracy z uczniem do opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej ) i stała bezpośrednia praca z uczniem.
10.Zapewnienie uczniowi ( wychowankowi ) takiego miejsca w klasie ( świetlicy ) aby jak najmniej bodźców dochodziło do niego (np. okno, drzwi, pierwsza ławka, sam lub ze spokojnym uczniem i inne)
11.Opracowanie wspólnie z uczniem systemu zasad, reguł i związanych z nim nagród, i konsekwencji. System nagród i konsekwencji powinien być zrozumiały dla ucznia.
12.Umieszczenie aktualnie obowiązujących zasad w formie graficznej na widocznym dla ucznia miejscu w klasie lub świetlicy ( wychowawcy klas w porozumieniu z pozostałymi nauczycielami ).
13.Stale przypominanie uczniowi o zasadach.
14.Często mówić do dziecka ponieważ wymaga ono zachęcenia do pracy, sprawdzanie czy wykonało tę pracę.
15.Korzystanie w czasie lekcji lub zajęć wychowawczych z pomocy ucznia nadpobudliwego w wykonywaniu prostych czynności ( podlanie kwiatków, starcie tablicy, zebranie zeszytów, rozdanie kartek do rysowania itp.)
16.Rozpoczynanie ( w miarę możliwości ) zajęć od ćwiczeń odprężających, a następnie kinestetycznych.
17.Dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia.
18.Zastosowanie metod, które skutecznie skupiają uwagę ucznia, na tym co w danej chwili uważamy za najważniejsze ( np. poprzez wyróżnienie najważniejszych informacji – podczas przekazywania zagadnienia, zaznaczenie fragmentu słowami-sygnałem: uwaga , ważne, podkreślenie innym kolorem, używanie pomocy wizualnych ).
19.Stosowanie odpowiedniego systemu komunikacji: proste, krótkie zwroty, słowa – symbole stosowane często w celu lepszej koncentracji uwagi, lub polecenia rozpoczęcia czynności przez ucznia np. ,, stop”, ,, cisza”, wskazuje na znak umieszczony w klasie na planszy z zasadami i regułami ,, W klasie nie rozmawiamy”, ,, Teraz otwórz zeszyt”, ,, Spakuj rzeczy”, ,, Uwaga, zaczynamy pisać”, ,, Śmieci”, ,, Spójrz w zeszyt”.
20.Przedstawienie na początku lekcji planu, kolejności poszczególnych etapów, w przypadku zmiany poinformowanie o tym uczniów.
21.Włączenie ucznia do aktywnego udziału w lekcji.
22.Wyznaczenie uczniowi konkretnego celu i podzielenie zadania na mniejsze możliwe do realizowania etapy.
23.Wydanie uczniowi na raz tylko jednego polecenia.
24.Zadanie mniejszej partii materiału na raz.
25.W miarę możliwości prezentowanie materiału na konkretnych przykładach zanim zostanie podane bardziej ogólne twierdzenie.
26.Sprawdzanie, czy uczniowie rozumieją słowa używane do prezentowania nowego materiału.
27.Formułowanie informacji dotyczącej pracy domowej w jasny i przejrzysty sposób.
28.Zmniejszenie ilości materiału przepisywanego z tablicy lub książek.
29.Zachęcanie ucznia do pytań i komentarzy.
30.Przed rozpoczęciem wykonania zadania poproszenie ucznia, aby powtórzył polecenie.
31.Sprawdzenie w trakcie i pod koniec lekcji, czy uczeń zdążył wszystko zanotować.
32.Starać się pobudzić zainteresowanie ucznia i angażować go w bardzo konkretne działanie.
33.Często przypominać, że istnieją reguły, dopiero po kilku przypomnieniach stosować konsekwencje.
34.Pomaganie uczniowi w planowaniu swojej pracy.
35.Motywowanie do uczenia się.
36.W klasach I – III pozwalanie uczniowi na uzgodnione formy aktywności fizycznej, staranie się o przyciąganie jego uwagi.
37.Przewidywanie, kiedy nastąpi niepożądane impulsywne zachowanie i powstrzymanie ucznia przed wykonaniem takiej czynności, mówiąc jednocześnie o następstwach i konsekwencjach.
38.Staranie się o wypracowanie nowych technik dotyczących zapamiętywania.
39.Szukanie i przekazywanie uczniowi możliwych do zaakceptowania przez otoczenie form rozładowania nadpobudliwości, złości lub agresji.
40.Stosowanie specjalnych metod podczas sprawdzania wiadomości ( dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi ).
41.Częste chwalenie ucznia ( np. za prawidłowo wykonane zadanie, za pomoc innym dzieciom, za przesiedzenie w ławce przez 45 minut – dla dziecka z ADHD to ogromny wysiłek ) Dziecko, które bardzo się stara w wykonaniu powierzonego mu zadania jeżeli nie jest nagradzane szybko się zniechęca.
Materiały ze strony:
http://www.adhd.rzeszow.pl/dziecko_adhd/